اوباما: توانستیم «گسترش» برنامه هستهای ایران را متوقف کنیم/تخفیف
رئیسجمهور آمریکا درباره توافق هستهای ایران و کشورهای 1+5 سخنرانی کرد و گفت ایران، همانند سایر کشورها حق برخورداری از انرژی صلحآمیز هستهای را دارد.
وی در ابتدای سخنرانی خود تصریح کرد: شب بخیر، امروز ایالات متحده به همراه شرکا و هم پیمانان نزدیکمان گام مهمی در جهت راه حلی جامع برداشت که به نگرانیهای ما درمورد برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران رسیدگی میکند.
اوباما با اشاره به رویکرد دیپلماسی و صلحآمیز برای برنامه هستهای ایران گفت:من از زمان آغاز ریاست جمهوری خود روشن کردم که برای جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته ای مصمم هستم. همانطور که من بارها گفتهام، ترجیح شدید من این است که این مسئله به طور مسالمتآمیز حل شود، و ما دست دیپلماسی را دراز کردیم. با این حال، ایران مایل به انجام مسئولیت های بین المللی اش نبوده است. بنابراین، دولت من با همکاری با کنگره، شورای امنیت سازمان ملل متحد، و کشورهایی در سراسر جهان تحریمهای بی سابقهای بر ایران اعمال کرد.
وی با گفتن اینکه دیپلماسی پنجره جدیدی به سوی جهانی جدید باز کرد توافق هستهای با ایران را فقط یک گام اولیه اما دستاورد بزرگی دانست.
رئیس جمهور آمریکا گفت: برای اولین بار در 10 سال گذشته توانستیم گسترش برنامه هستهای ایران را متوقف و بخشهایی از آن را به عقب ببریم. امروز، که دیپلماسی راه جدیدی را به دنیایی باز کرده که امن تر است، آیندهای که در آن میتوانیم تأیید کنیم که برنامه هستهای ایران صلح آمیز است و قادر نخواهد بود سلاح هستهای تولید کند.
اوباما سپس به برخی از جزئیات توافقنامه هستهای با ایران اشاره کرد و گفت: توافق امروز با اینکه تنها گام اول این راه بود، دستاورد بزرگی بوده است. برای اولین بار در تقریباً یک دهه، ما پیشرفت برنامه هستهای ایران را متوقف کردهایم و بخش های کلیدی این برنامه به عقب رانده خواهند شد. ایران متعهد شده است تا سطح معینی از غنی سازی را متوقف کند و بخشی از ذخایر هستهای اش را خنثی نماید. ایران نمی تواند از نسل آینده سانتریفیوژهایش که برای غنی سازی اورانیوم بکار برده میشوند، استفاده کند. ایران نمی تواند سانتریفیوژهای جدید نصب و راه اندازی کند و تولید سانتریفیوژهایش نیز محدود خواهد بود. ایران فعالیت رأکتور پلوتونیومش را متوقف خواهد کرد و بازرسیهای جدید دسترسی گستردهای را به تأسیسات هستهای ایران فراهم خواهد آورد و به جامعه بینالملل اجازه خواهد داد تا پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید نماید.
وی مدعی شد: اینها محدودیت های قابل توجهی هستند که از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میکنند. به عبارت ساده تر، این محدودیت ها راههای ممکن برای رسیدن ایران به بمب را سد میکنند. در عین حال، این اولین قدم، زمان و فضایی در طول 6 ماه آینده ایجاد میکند تا مذاکرات بیشتر به نگرانی های جامع ما نسبت به برنامه اتمی ایران بپردازد. و بخاطر این توافق، ایران نمی تواند از مذاکرات بعنوان پوششی برای پیشبرد برنامه هسته ای اش استفاده نماید.
اوباما در خصوص امتیازاتی که این توافقنامه به ایران میدهد گفت: در طرف ما، ایالات متحده و دوستان و همپیمانان ما توافق کردیم تا از شدت تحریمهای ایران بکاهیم اما در عین حال تحریمهای عمده همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند. ما از وضع تحریمهای جدید دوری کرده و به دولت ایران امکان دستیابی به بخشی از درآمدهایی که به واسطه تحریمها از دسترسشان خارج شده بود را میدهیم اما ساختارهای وسیع تحریمها پابرجا خواهد ماند و ما با جدیت به اعمال آنها ادامه خواهیم داد و اگر ایران به صورت کامل به تعهداتش طی این دوره 6ماهه متعهد نماند این کاهش تحریمها مجدداً برداشته شده و فشارها مجدداً ابقا خواهند شد.
رئیس جمهور آمریکا در ادامه سخنانش تصریح کرد که ایران، همانند سایر کشورها حق برخورداری از انرژی صلحآمیز هستهای را دارد. اوباما گفت دولت همچنان با کنگره همکاری میکند تا در صورت عدم توافق با ایران تحریمهای بیشتری وضع کند.
اوباما سپس ادامه داد: در این گفتگوها هیچ توافقی صورت نمیگیرد مگر اینکه در مورد همه چیز به توافق رسیده شود. ایران مسئولیت دارد که به دنیا ثابت کند که برنامه هستهای اش صرفاً برای اهداف صلح آمیز خواهد بود. اگر ایران از این فرصت بهره ببرد مردم ایران از پیوستن دوباره به جامعه جهانی سود خواهند برد و ما میتوانیم از بی اعتمادی بین دو کشور بکاهیم. این به ایران امکان میدهد تا مسیر شرافتمندانهای را با جهانی گستردهتر بر اساس احترام متقابل آغاز کند اما اگر ایران خودداری کند با فشار و انزوای روزافزون مواجه خواهد شد.
وی گفت: در طول چند سال گذشته، کنگره شریک کلیدی ما در تصویب تحریمها علیه دولت ایران بوده است و این تلاش فراجناحی پیشرفتی که امروز حاصل شد را ممکن ساخت. در ادامه راه ما همچنان به همکاری نزدیک با کنگره ادامه خواهیم داد. اکنون زمان تصویب تحریم های جدید نیست زیرا ما را از متحدانمان دور می سازد، و خطر انحلال این ائتلافی که تحریمهای ما را قادر به اجرا شدن کرد را به همراه دارد.
وی در ارتباط با یک توافق جامع تصریح کرد: اتحاد بین المللی امروز به معرض نمایش گذاشته شده است. دنیا در حمایت از اراده ما بر جلوگیری از تولید سلاح هستهای توسط ایران، متحد شده است. ایران باید بداند که امنیت و سعادت هرگز از دنبال کردن سلاح اتمی به دست نمی آید و باید از طریق توافقهای صد در صد قابل تایید بدست بیایند که پیگیری ایران برای دستیابی به سلاح اتمی را غیرممکن بسازند.
وی با تأکید بر رویکرد دیپلماسی گفت: در نهایت تنها دیپلماسی میتواند راه حلی پایدار برای چالش برنامه اتمی ایران به ارمغان آورد. به عنوان رئیس جمهور و فرمانده کل قوا، من هر آنچه لازم است خواهم کرد تا از دستیابی ایران به سلاح اتمی جلوگیری کنم. اما من مسئولیتی اساسی دارم که اختلافاتمان را به جای با عجله به سمت درگیری رفتن به طور صلحآمیز حل کنم. امروز ما فرصتی حقیقی داریم برای رسیدن به توافقی جامع و مسالمت آمیز و من باور دارم که ما باید آن را بیازماییم.
وی در پایان تأکید کرد: گام اولی که ما امروز برداشتیم مهمترین و ملموسترین پیشرفتی است که ما از زمان آغاز ریاست جمهوری من با ایران داشتهایم و اکنون ما باید از ماههای آینده برای پیگیری توافقی دراز مدت و جامع برای مسالهای استفاده کنیم که برای چندین دهه امنیت ما و امنیت همپیمانانمان را تهدید کرده است. این مسئله ساده نخواهد بود و چالشهای عظیمی بر سر راه است. اما آمریکا از طریق دیپلماسی قوی و بنیادین سهم خود را از جانب دنیای بزرگتری از صلح، امنیت و همکاری میان کشورها انجام خواهد داد.